Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) là gì?

PRP (Platelet Rich Plasma) là một chế phẩm sinh học được chiết xuất từ chính máu của bệnh nhân (tự thân). PRP chứa nồng độ tiểu cầu cao và nhiều yếu tố tăng trưởng giúp kích thích quá trình tái tạo mô, chữa lành vết thương, được ứng dụng nhiều trong y khoa nói chung và ngành da liễu - thẩm mỹ nói riêng.

Vì là chế phẩm tự thân nên PRP an toàn hơn khi sử dụng, không lo ngại về các bệnh truyền nhiễm như HIV, viêm gan,... Đồng thời ngăn ngừa nguy cơ về việc chống thải ghép khi sử dụng.

Vai trò của PRP trong việc chữa lành vết thương?

PRP chứa nhiều các yếu tố tăng trưởng như: yếu tố tăng trưởng có nguồn gốc từ tiểu cầu (PDGF-AA, PDGF-BB, PDGF-AB), yếu tố tăng trưởng chuyển đổi beta (TGF-b1, TFG-b2), yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu (VEGF), yếu tố tăng trưởng biểu bì (EGF), các cytokine tiền viêm và chống viêm, yếu tố hoại tử khối u, yếu tố tăng trưởng nguyên bào sợi (FGF-2), yếu tố tăng trưởng giống insulin (IGF), fibrin, fibronectin, vitronectin, thrombin.

Các yếu tố này hỗ trợ chữa lành vết thương bằng cách: thu hút các tế bào chưa biệt hóa và kích thích phân chia tế bào, ức chế giải phóng cytokine và hạn chế viêm, thu hút đại thực bào để tái tạo mô, thúc đẩy phát triển mao mạch mới và đẩy nhanh quá trình biểu mô hóa.

Quy trình tạo PRP?

Hình 1. Quy trình tạo PRP

• Lấy máu bệnh nhân: số lượng tùy vào mục đích điều trị.
• Quay ly tâm: để tách các thành phần máu, giữ lại phần huyết tương giàu tiểu cầu.
• Hoạt hóa PRP: (tùy trường hợp) bằng hóa chất hoặc bằng phương pháp cơ học.
• Sử dụng PRP: vào vùng cần điều trị bằng các phương pháp như tiêm, kết hợp với lăn kim hoặc kết hợp với laser CO₂ fractional.

Ứng dụng của PRP trong da liễu và thẩm mỹ

• Trẻ hóa da: tăng sinh collagen, cải thiện nếp nhăn, da sáng khỏe.
• Điều trị rụng tóc: được chứng minh là có tác dụng phục hồi nang tóc đang ngủ yên và kích thích mọc tóc mới ở bệnh nhân rụng tóc do nội tiết tố.
• Điều trị sẹo, vết rạn da, tăng cường lành da thương sau lăn kim, laser.
• Điều trị bỏng độ một và độ hai.
• Điều trị loét: loét bàn chân do đái tháo đường, loét chân tĩnh mạch và động mạch.
• Điều trị các vết thương hở và mạn tính.

Hình 2. Ứng dụng của PRP trong da liễu và thẩm mỹ

Độ an toàn, biến chứng

PRP có tính trung tính về miễn dịch và không gây nguy cơ dị ứng, quá mẫn hoặc phản ứng với dị vật.

Mọi giai đoạn chuẩn bị và ứng dụng PRP cần đảm bảo vô trùng đặc biệt ở những bệnh nhân có bệnh lý nền tiềm ẩn dễ bị nhiễm trùng.

Có thể viêm nhẹ và đau tại vị trí tiêm PRP trong thời gian ngắn.

Các chống chỉ định PRP

PRP được chống chỉ định ở những bệnh nhân có các tình trạng bệnh lý: giảm tiểu cầu nghiêm trọng, giảm fibrinogen máu, bất ổn huyết động, nhiễm trùng huyết, nhiễm trùng cấp tính và mạn tính, bệnh gan mạn tính, đang sử dụng các thuốc chống đông máu.

BS. Tri Thị Ánh Tuyết

Nguồn: Huyết tương giàu tiểu cầu, DermNet, Anoma Ranaweera, 2013